Krąg Seniorów ZHP w Słupcy

Krąg Seniorów ZHP w Słupcy

Lata osiemdziesiąte XX wieku to okres kiedy w różnych środowiskach harcerskich zaczynają powstawać kręgi seniorów. Należą do nich zarówno instruktorzy czynni, jak i ci, którzy przeszli już na „emeryturę harcerską”. Najczęściej jest to „potrzeba serca”, ponowne nawiązanie kontaktów pomiędzy instruktorami seniorami, a także potrzeba przekazywania młodym idei, historii i tradycji harcerskiej. Wspólnota ta umacnia w seniorach przekonanie o ciągłej przydatności społecznej, niweluje poczucie osamotnienia i daje siłę do życia. Zacytuję słowa hm. Antoniego Podemskiego z Kręgu Seniorów „Warta” w Koninie: „Chodzi o to, by w grupie przyjaciół odtworzyć nasze najpiękniejsze młodzieńcze lata, spędzone na wycieczkach, grach i zabawach w ramach zastępów i drużyn. Przypomnieć urok obozów, niezapomniany czar harcerskich gawęd, ognisk i nade wszystko ukochanych harcerskich pieśni. To był zew, którego się nie zapomina”.

Jesienią 1989 roku powołano z inicjatywy istniejących już kręgów Krajową Radę Harcerskich Kręgów Seniorów jako wspólną reprezentację ruchu i platformę współdziałania kręgów. Przełomowym wydarzeniem dla ruchu harcerstwa dorosłych było przyjęcie seniorów do struktur ZHP podczas XXXI zjazdu w grudniu 1997 r.

Jak to było w naszym przypadku? Druh hm. Stanisław Garsztka wysłał zaproszenia do ponad 50 instruktorów z Hufca Słupca na spotkanie w sprawie utworzenia kręgu seniorów. Zbiórka odbyła się w harcówce I Szczepu Harcerskiego im. Janusza Korczaka w Słupcy w dniu 25 maja 2000 roku. Zgromadziła 13 instruktorów. Efektem spotkania było powołanie Harcerskiego Kręgu Seniorów w Słupcy. Wybrano Radę Kręgu w składzie: hm. Maria Cwudzińska, hm. Krystyna Frydrychowicz, hm. Stanisław Garsztka, hm. Edmund Głogowski, hm. Zdzisława Górczyńska, hm. Andrzej Wolski. Przewodniczącym – Komendantem kręgu został wybrany dh hm. Stanisław Garsztka. W imieniu Rady Kręgu hm. Stanisław Garsztka zgłosił wniosek do Komendy Hufca Słupca o zezwolenie na działalność Kręgu. Względy zdrowotne spowodowały, że dh Stanisław 17.09.2001 roku zrezygnował z pełnienia funkcji przewodniczącego. Krąg powierzył przewodnictwo druhnie hm. Marii Cwudzińskiej, która pełniła tę funkcję do roku 2009. W roku 2009 druhna Maria odchodzi na wieczną wartę. Obowiązki Komendanta powierzamy druhowi hm. Władysławowi Szymańskiemu.

Do 2003 roku zbiórki Kręgu odbywały się w różnych lokalach. Były to: sala RDT, sala OSP, Muzeum Regionalne i biuro Komendy Hufca. Brak stałego lokalu sprawiał, że zbiórki odbywały się nieregularnie. W 2003 roku Komenda Hufca otrzymała nowy, dwuizbowy lokal przy Placu Parysa. Jedno z pomieszczeń zaadaptowano na harcówkę, która stała się siedzibą naszych regularnych spotkań. Zbiórki odbywały się w każdą drugą środę miesiąca. Spotkania pozwalały na przekazywanie bieżących informacji nurtujących środowisko harcerskie oraz spędzanie czasu w towarzystwie piosenki harcerskiej i wspominkach. Nutą przewodnią tych spotkań były tradycje harcerskie, obrzędowość i piosenka harcerska. Dzielnie akompaniował nam na akordeonie druh pwd. Stefan Miętkiewicz. Na potrzeby Kręgu opracowaliśmy i wydaliśmy własnym sumptem trzy zbiorki piosenek harcerskich i okazjonalnych. Działalność Kręgu jest systematycznie dokumentowa w Kronikach Kręgu. Długoletnim kronikarzem był druh hm. Edmund Głogowski, następnie druhna hm. Maria Boruszak, potem druh hm. Władysław Szymański. Działanie Kręgu opiera się na Planach Pracy opracowywanych w systemie półrocznym, ze względu na potrzebę ciągłej aktualizacji. Od roku 2008 r. po likwidacji Hufca ZHP w Słupcy podlegamy pod Hufiec ZHP im. Szarych Szeregów w Koninie. Współpracę z Komendantem Hufca druhem hm. Michałem Kałużnym oceniamy bardzo wysoko. Uczestniczymy w Zjazdach Hufca Konin i Konferencjach Sprawozdawczych z czynnym prawem wyborczym. Przygotowując się do Zlotu Kraków 2010 opracowaliśmy logo Kręgu, które jest naszym znakiem rozpoznawczym. W 2017 roku byliśmy inicjatorami i organizatorami przekazania historycznego sztandaru hufca ZHP Słupca w depozyt do Muzeum Regionalnego w Słupcy.

Z perspektywy minionych 20 lat istnienia Kręgu można wyodrębnić zasadnicze kierunki działalności.

Pierwszy kierunek – działalność integracyjna:

– spotkania, ogniska, wycieczki;

– ogólnopolskie spotkania i złazy;

– uroczystości harcerskie, państwowe i kościelne;

– kontakty i współpraca z innymi kręgami seniorów.

Drugi kierunek – działalność programowa:

– kultywowanie tradycji harcerstwa i przekazywanie jej młodzieży;

– udział w pracach Kapituły Wspólnoty Skulskiej;

– opracowanie monografii historii harcerstwa słupeckiego;

Trzeci kierunek – działalność informacyjna:

– współpraca z prasą lokalną, przekazywanie informacji o działalności kręgu;

– kontakt z witryną internetową Wydziału Seniorów i Starszyzny Głównej Kwatery ZHP w Warszawie.

Członkowie Kręgu uczestniczyli w całym szeregu imprez o charakterze regionalnym i ogólnopolskim. Złazy Seniorów i Starszyzny organizowane są corocznie w miesiącu sierpniu. Członkowie naszego Kręgu uczestniczyli w złazach w Gnieźnie, Krakowie, Warszawie, Łodzi, Poznaniu, Lublinie, Toruniu, Gdańsku, Rzeszowie. Chorągiew Gdańska organizuje corocznie Rajd „Rodło”, gdzie jest przewidziana również trasa dla seniorów. Reprezentacja naszego kręgu kilkukrotnie uczestniczyła w rajdzie. Swoją reprezentację mieliśmy na I Przeglądzie Piosenki Harcerskiej Kręgów Starszyzny i Seniorów ZHP z Wielkopolski w Żerkowie 16 listopada 2019 roku w składzie: phm. Irena Woźniak, pwd. Maria Woźniak, hm. Władysław Szymański. Przed zbliżającym się Świętem Zmarłych czcimy pamięć o zmarłych instruktorach, spoczywających na słupeckim cmentarzu, poprzez zapalanie instruktorskich zniczy pamięci. Palimy „Światełko Pamięci” na mogiłach hm. Ryszarda Rąbczewskiego, hm. Józefa Kwitowskiego, hm. Józefa Jasińskiego, hm. Michała Spławskiego, hm. Stanisława Snaglewskiego, dha Jana Kluczyńskiego, hm. Marii Cwudzińskiej, hm. Jadwigi Szymańskiej, phm. Krystyny Ulatowskiej, hm.hm. Józefy i Józefa Imirowiczów, dha Ferdynanda Rewersa, phm. Antoniego Dobersztyna, hm. Stanisława Garsztki. W rocznicę wybuchu Powstania Wielkopolskiego 27 grudnia zapalamy znicz pamięci na mogile Powstańca Stanisława Górczyńskiego. Umieszczanie Krzyży Harcerskich i tabliczek epitafijnych na mogiłach zasłużonych instruktorów to również dowód Pamięci. W ten sposób wyróżniono następujących instruktorów: hm. Ryszarda Rąbczewskiego, hm. Marię Cwudzińską, hm. Stanisława Garsztkę i hm. Jadwigę Szymańską. Staramy się, w miarę możności, uczestniczyć w uroczystościach rocznicowych i okolicznościowych organizowanych przez władze miasta i inne, zaprzyjaźnione Kręgi. Należy tu wyróżnić druhów: hm. E. Głogowskiego, hm. E. Krajewskiego i pwd. T. Niemczewskiego. Corocznie na pamiątkę Bitwy Warszawskiej 1920 spotykamy się w Lubochni koło Gniezna. Spotkania organizuje Krąg Seniorów „Bezimienni” z Gniezna. Krąg w Mogilnie organizuje spotkania na stanicy NAL w Chałupskach. Z każdego ważniejszego wyjazdu i uroczystości w Kręgu ukazywała się w prasie lokalnej relacja. Do tradycji Kręgu należy organizowanie uroczystych zbiórek z okazji Dnia Kobiet i Wigilii. Z okazji Dnia Myśli Braterskiej, przypadającego 22 lutego, w dniu urodzin gen. Roberta Baden-Powella, twórcy i założyciela skautingu, wysyłamy pozdrowienia do zaprzyjaźnionych Kręgów i instruktorów, uczestniczymy w okolicznościowych zbiórkach organizowanych przez środowiska harcerskie. Maj-czerwiec jest okazją do pierwszego kontaktu z naturą. Sceneria lasu w Adamowie doskonale nadaje się na zbiórkę podsumowującą mijający rok harcerski. Harcerski Start, czyli rozpoczęcie Roku Harcerskiego jest okazją do zbiórki plenerowej, która tradycyjnie od kilku lat odbywa się w ogródkowej scenerii w Stawie. Początek jesieni jest okazją do bardzo ciekawych rozmów podczas Jesiennych Spotkań Seniorów na Głodówce. Kilkudniowy wyjazd to okazja do odwiedzenia w Zakopanym grobu-symbolu Olgi i Andrzeja Małkowskich, twórców polskiego harcerstwa. W Sromowcach Wyżnych zwiedzamy „Orle Gniazdo” i „Cisowy Dworek” Olgi Małkowskiej, w Łopusznej na cmentarzu można podumać przy mogile ks. Józefa Tischnera. Na chwilę obecną członkowie Kręgu są prawie w 100% regulaminowo umundurowani, oraz posiadają koszulki z logo Kręgu.

Szczególną uwagę należy zwrócić na Wspólnotę Seniorów ZHP im. ks. hm. Antoniego Bogdańskiego. Ruch został zawiązany przez Krąg Seniorów ZHP „Warta” im. Antoniego Studzińskiego w Koninie oraz Instruktorski Krąg Seniorów im. Andrzeja Małkowskiego we Włocławku z Chorągwi Kujawsko-Pomorskiej. Kręgi te łączyła postać księdza hm. Antoniego Bogdańskiego, naczelnego kapelana ZHP w latach 1925 -1929, będącego w tym okresie komendantem Włocławskiej Chorągwi Harcerzy. W roku 1937 objął parafię w Skulsku pow. Konin, która była jego ostatnim miejscem posługi. Zmarł w czerwcu 1938 roku i został pochowany na cmentarzu parafialnym w Skulsku. Wynikiem współpracy Kręgów było utworzenie w 1997 roku Wspólnoty Seniorów ZHP. Od tego czasu odbywają się w Sanktuarium w Skulsku zbiórki harcerzy wszystkich pokoleń, które nazwano Patronalnymi Dniami Skupienia Harcerek i Harcerzy. Utworzone w kaplicy Sanktuarium „Miejsce Pamięci Harcerstwa” w 2000 roku zostało podniesione do rangi „Mauzoleum Pamięci Harcerstwa” – pierwszego i jedynego w Polsce, symbolu i pomostu łączącego historię z teraźniejszością. Corocznie na organizowane w pierwszą dekadę czerwca Patronalne Dni Skupienia przyjeżdża coraz więcej harcerzy i seniorów. Każdego roku miejsce pielgrzymowania wzbogacane jest o nowe symbole, dowody naszej pamięci i więzi z przeszłością. Krąg nasz przystąpił do Wspólnoty Skulskiej w roku 2003 i jest czynnie zaangażowany we wszystkie poczynania związane z organizacją i przebiegiem planowanych uroczystości. Od ponad 10 -ciu lat przedstawiciel kręgu, dh Andrzej Wolski, jest członkiem Kapituły zatwierdzającej tabliczki epitafijne. Patronalny Dzień Skupienia połączony jest z umieszczeniem w Mauzoleum Pamięci tabliczek epitafijnych instruktorów zasłużonych dla Związku Harcerstwa Polskiego, tabliczek zbiorowych, czy urn z ziemią pobraną w ważnych dla naszej historii miejscach. Z inicjatywy naszego Kręgu umieszczono w Mauzoleum tabliczki epitafijne dla druhen i druhów: hm. Jadwigi Karpińskiej, hm. Stanisława Snaglewskiego, hm. Marii Cwudzińskiej, hm. Jadwigi Szymańskiej, phm. Krystyny Szulczyńskiej-Ulatowskiej, hm. Ryszarda Rąbczewskiego, hm. Józefa Kwitowskiego, hm. Stanisława Garsztki, hm. Jana Jasińskiego, phm. Antoniego Dobersztyna.

Rok 2020 to rok 20-lecia naszego Kręgu. Zaplanowaliśmy i przygotowaliśmy uroczystość, która ze względu na panującą pandemię musiała zmienić charakter na wirtualny. Jednym z elementów uroczystości 20 lecia było ufundowanie proporca Kręgu. Został on wykonany przez firmę „Adelka” z Wągrowca. Przygotowaliśmy Medal Pamiątkowy, który mocą regulaminu jest wręczany zasłużonym przyjaciołom i członkom Kręgu. Medal nadaje Komendant Kręgu. Opracowana została „Monografia” Kręgu obejmująca minione 20 lecie. Udało nam się to dzięki licznym sponsorom, którym serdecznie dziękujemy. Warunki panujące w kraju spowodowały, że jedynie w formie „obiegowej zbiórki” odwiedziliśmy z proporcem członków i przyjaciół Kręgu wręczając przygotowane upominki i medale pamiątkowe. Złożyliśmy meldunek Komendantowi Hufca w Koninie o wykonaniu zaplanowanych zamierzeń, odwiedziliśmy naszego oddanego przyjaciela, Redaktora Naczelnego Gazety Słupeckiej druha Władysława Filipczaka (nie wypiera się korzeni harcerskich), oraz Burmistrza Słupcy druha Michała Pyrzyka (też w końcu był harcerzem). Jubileuszowy rok kończy się smutnym akcentem. We wrześniu odchodzi na wieczną wartę nasz najstarszy druh hm. Edmund Głogowski, nasz przyjaciel i wychowawca.

Z uwagi na konieczne do wykonania prace remontowe i adaptacyjne tracimy możliwość korzystania z pomieszczenia, które udostępniało nam i innym organizacjom pozarządowym Starostwo Powiatowe, a które przez ostatnie lata było dla nas cichą przystanią.

Początek bieżącego roku przyniósł nam kolejną stratę. Zmarł nasz Komendant druh hm. Władysław Szymański. Jest to niepowetowana strata nie tylko dla nas , ale dla całego środowiska senioralnego.

Obecnie jesteśmy na etapie przejmowania i porządkowania dokumentacji zgromadzonej przez druha Władysława Szymańskiego, czeka nas wybór Komendanta Kręgu. Zostały poczynione pewne kroki w kwestii pozyskania pomieszczenia na stałe zbiórki. Pełni nadziei liczymy na odwrót pandemii i powrót do normalnej nie wirtualnej pracy harcerskiej.

Treść niniejszego opracowania stanowi tylko część informacji zawartych w opracowanej Monografii Kręgu za okres minionych 20 lat.